Η «αναδυόμενη ενηλικίωση» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια περίοδο ανάπτυξης που εκτείνεται στο ηλικιακό εύρος των 18 έως 29 ετών περίπου και την οποία βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι στην ηλικιακή δεκαετία των είκοσι, κυρίως στις κοινωνίες του δυτικού ανεπτυγμένου κόσμου. Στην ιδιωτική μου ψυχοθεραπευτική πρακτική δουλεύω κυρίως με θεραπευόμενους σε αυτή την ηλικιακή ομάδα και στις συνεδρίες διακρίνω μια κοινή συνισταμένη συμπτωματολογίας, όπως δυσθυμία (ήπια χρόνια μορφή κατάθλιψης), απογοήτευση, ματαιοδοξία, θυμό, έλλειψη ικανοποίησης, γενικευμένο άγχος, καθώς και άρνηση/αντίσταση ενηλικίωσης ανεξαρτήτως φύλου, οικονομικής επιφάνειας ή/και κοινωνικού υπόβαθρου.
Ο Jeffrey Jensen Arnett, PhD, καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Clark στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ, ήταν ο πρώτος ψυχολόγος που μελέτησε εκτενώς αυτή την ηλικιακή ομάδα από το 1995 έως το 2000. Πιο συγκεκριμένα, πήρε συνεντεύξεις από τριακόσιους νέους ηλικίας 18 έως 29 ετών σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ, κάνοντάς τους ερωτήσεις σχετικά με το τι ήθελαν από τη ζωή. Παρά τις έντονες κοινωνικοοικονομικές διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων, ο Arnett εντυπωσιάστηκε από τις παρόμοιες απαντήσεις που άκουσε από τους νεαρούς ερωτηθέντες του.
Αισθάνομαι «ενδιάμεσα»
Η συντριπτική πλειοψηφία εξέφρασε ότι «αισθάνεται ενδιάμεσα». Γνώριζαν ότι είχαν ήδη φύγει από την εφηβεία και άρχιζαν να αισθάνονται υπεύθυνοι για τον εαυτό τους, αλλά ταυτόχρονα εξακολουθούσαν να είναι στενά συνδεδεμένοι με τους γονείς και την οικογένειά τους. Ανέφεραν, επίσης, ότι βρίσκονταν σε διαδικασία ανακάλυψης της προσωπικής τους ταυτότητας, κάτι που εξέπληξε τον Arnett, μιας και η ανακάλυψη της προσωπικής ταυτότητας του ατόμου ορίζεται/διευθετείται στην εφηβεία. Ως αποτέλεσμα, ο Arnett πρότεινε μια νέα αναπτυξιακή περίοδο που την αποκαλεί «αναδυόμενη ενηλικίωση».
Η έρευνα του Arnett δείχνει ότι οι αναδυόμενοι ενήλικες περιμένουν πολλά από τη ζωή. Θέλουν μια δουλειά που να είναι καλά αμειβόμενη και να έχει προσωπικό νόημα καθώς και ένα δεσμό διαρκείας με έναν σύντροφο. Αυτές οι υψηλές προσδοκίες συχνά οδηγούν σε απογοήτευση, δεδομένου ότι οι περισσότεροι εργοδότες θέλουν απλά έναν εργαζόμενο που να είναι ικανός για μια δουλειά και πρόθυμος να ξεκινήσει από χαμηλά μισθολογικά θέσεις. Όσον αφορά τις σχέσεις, οι μισοί γάμοι, σχεδόν, καταλήγουν σε διαζύγιο.
Η εικόνα του κακομαθημένου παιδιού
Η εικόνα της γενιάς αυτής προς τα έξω είναι αυτή του κακομαθημένου παιδιού – του παιδιού, δηλαδή, που συμπεριφέρεται σαν να δικαιούται τα πάντα. Αυτή η πεποίθηση ότι «δικαιούμαι περισσότερα», είτε αυτή ισχύει για την εργασία και την αμοιβή τους, είτε για τη σχέση τους ή τη βοήθεια από τους γονείς, τους καθιστά ευάλωτους και τους κάνει να νιώθουν απόγνωση και δυστυχία. Για να το θέσω διαφορετικά: αν η ευτυχία είναι η διαφορά μεταξύ αυτού που το άτομο περιμένει από τη ζωή και αυτού που πραγματικά παίρνει, πολλοί αναδυόμενοι ενήλικες οδηγούν τον εαυτό τους στη δυστυχία επειδή ακριβώς περιμένουν τόσα πολλά. Ως αποτέλεσμα, έχουμε μια γενιά που δυσκολεύεται πολύ με την ενηλικίωση, η οποία φαντάζει κάτι τρομακτικό και απειλητικό. Επομένως, η ενηλικίωση εμφανίζεται σαν κάτι από το οποίο θέλουν να διαφύγουν.
Οι τρόποι διαφυγής συνοπτικά είναι: η χρήση αλκοόλ ή/και ναρκωτικών, οι ατελείωτες ώρες στο διαδίκτυο, τα κοινωνικά μέσα, τα video games ή το Netflix, τα τυχερά παιχνίδια, πορνό κ.ά. Αυτά, όμως, είναι θέμα για ένα άλλο άρθρο. Ωστόσο η χρήση όλων αυτών των μηχανισμών διαφυγής συνδέεται με την αντίσταση του ατόμου στην ενηλικίωση.
Όπως είπε και ο Arnett, κάποια άτομα ευημερούν και κάποια δυσκολεύονται, γιατί ένας άλλος δείκτης της αναδυόμενης ενηλικίωσης είναι η ετερογένεια όσον αφορά το τεράστιο πλήθος των μονοπατιών που μπορούν να ακολουθήσουν οι νέοι και τα πολύ διαφορετικά επίπεδα επιτυχίας τους. Επομένως, δεδομένων των αγώνων που δίνουν οι αναδυόμενοι ενήλικες, υπάρχει ανάγκη βοήθειας, ώστε να πλοηγηθούν στην εξελικτική διαδικασία της καριέρας και της οικογένειας με έναν ομαλό τρόπο, στον οποίο και η αποτυχία να είναι αποδεκτή.
Πίσω από την εικόνα
Η εμπειρία μου με τη γενιά αυτή συμπίπτει με τις εισηγήσεις της έρευνας. Η θεραπευτική μας σχέση, παρ’ όλα αυτά, είναι ο καθρέφτης της ζωής τους – μιας ζωής που ναι μεν κάποιες συμπεριφορές παραπέμπουν σε αυτές ενός κακομαθημένου παιδιού, ωστόσο, η υψηλή τους αντίληψη, το θάρρος να ζητήσουν βοήθεια και η διάθεση να βελτιώσουν τη ζωή τους, είναι άξια επαίνου.
Οι αναδυόμενοι ενήλικες διψούν για επικοινωνία και γνώση, και ανταποκρίνονται κάνοντας άλματα προς τη βελτίωση της αντίληψης για τη ζωή δεδομένης της αυτογνωσίας που αναπτύσσει το άτομο στα είκοσί του χρόνια και της προθυμίας του να αλλάξει. Η προσοχή, η επιβεβαίωση του συναισθήματος και η στήριξη σε αυτήν τη μεταβατική περίοδο είναι σημαντικοί παράγοντες για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ενηλικίωσης.
Εάν είστε γονείς με παιδιά που διανύουν αυτήν την ηλικία ή είστε οι ίδιοι σε αυτήν την ηλικία και δυσκολεύεστε, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό, γιατί η θεραπευτική συμμαχία παρέχει σημαντική στήριξη και ανακούφιση αγχώδους ή καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Υπάρχουν επίσης δομές που προσφέρουν δωρεάν ψυχολογική στήριξη σε περίπτωση που δεν μπορείτε να κάνετε ιδιωτική ψυχοθεραπεία. Τέλος, μπορείτε να διαβάσετε κάποιο από τα βιβλία του Arnett αναφορικά με αυτό το αναπτυξιακό στάδιο και τους λειτουργικούς τρόπους πλοήγησής του.
Ευχαριστώ την NATURAnrg για τη φιλοξενία του άρθρου στο τεύχος #126 Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2022
